Blood Diamonds ipi kisei naham chomcha vetlhah na

Tu masang chun newspapers hoa blood diamond leh Naomi Campbell chung chang ah boina ina sim jing uvin ahi. Hinlah blood diamonds hi ipi kiti naham ahilou leh ibol'a' Naomi in hiche chung chang a boina anei ham veuhite.

Conflict diamonds kiti hi dan dihlouva kijoh, gal umna mun ho adeh-a Central leh Western Africa gam'a kithopina kibol ho seina ahi. United Nations (UN) in ahilchetna a conflict diamonds chu vannoiyin ahet pehlou hunam'a vaihom nagam akon'a hung kipodoh song mantam ho gam dang'a sorkar douna a gal kibol panpina a kinei hichu United Nations Security Council toh kikal a natohna neiho seina ahi ati. Hitobang song mantam hochu 'thisan song mantam' (blood diamond) tin jong akihe in ahi. Ajeh chu gal bolna dinga kijoh song mantam ahijeh ahi.

Achesa 1990s kichailam'a Sierra Leone gam'a gal nasatah aum akon in conflict diamonds hin leiset chunga ahung minche lheh jengin ahi. Hiche phat sung chun leiset pumpia song mantam kipodoh lah a conflict diamonds hi 4% alhing jouvin ahi. Hiche song mantam hochu kijoh a Angola, Liberia, Ivory Coast, Democratic Republic of Congo chuleh Republic of Congo mun'a gal bolna a anei u ahi. Tun vang leiset chunga conflict diamonds hi 1 % bep bou ahitai.

Conflict diamonds suhmang na ding tohgon :
Lhamul 2000 kum chun vannoiya song mantam industry in conflict diamonds suhmang nadin zero tolerance policy ananei chu phondohna aneiyin ahi. Hiche dan dihlouva kipodoh song mantam suhmang nadin diamond industry hon United Nations, sorkar chuleh nongovernmental organizations (NGOs) ho vetsahna in Global Witness chuleh Partnership Africa-Canada hotoh pan alakhom un Kimberley Process Certification System boldoh ding tohgon anei un ahi.

Hiche tohgon chu 2003 kum in phatsahna aum in chuleh conflict diamonds hochu dan pam'a aum jing nading leh kailhang mun'a ahung lut theilouna din System of Warranties jong asemdoh un koi hileh song mantam kichoh jousen conflict diamonds akichoh louna dingin consumers ho thupeh anei un ahi.

Tun sorkar 74 in Kimberley process certification system chu phatsahna anei un chuleh tua hi song mantam 99% val hi dan dihtah a kipodoh ngen ahitai. Hinla conflict diamond 1% tobang um hi tamval nalai ahi. Hiche jeh chun diamond industry ho in sorkar, NGOs leh UN toh kithokhom in Kimberley process chuleh system of warranties hi suh hat ding tohgon aneiyun ahi. Galguh bolna a song mantam kijoh ahin hinla akhohna khat chu song mantam jeh a gal um ahipon, sorkar douna a gal bolhon alung tup'u bulhit na dinga song mantam amanchah joh u ahi bouve. Song mantam atamjo hi chamna umna mun'a kon hung kondoh ngen ahi. Hiche song mantam hung kondohna gam ho chun sum amu houchu school, hospital chuleh thil dang dang khantou natohna in amangcha un ahi. Hiche gam ho lah a Australia, Botswana, Canada, Russia, Namibia, South Africa leh Tanzania jong apang un ahi.

Naomi Campbell leh "Blood Diamond" Hague mun'a UN Special Court for Sierra Leone a Naomi Campbell in sakhi ananeina ah imacha hetdoh na umlouvin 'Blood Diamonds' chu leiset chunga mipi ho lheplhahna in avel'in ana umkit in ahi. Hiche a kiseipen chu ahileh Nelson Mandela in fund-raise anabolna ah Ms. Campbell chu Charles Taylor in song mantam phabep anape in ahi. Charles Taylor hi masanga Liberia president anahi chuleh mi tamtah that a ana kingoh ahi. Amahi American mi Jesse Jackson leh Jimmy Carter toh golpha tah ana hi in ahi.

Hinla thuso ijat in athu hi anaso vangin song mantam leh Africa gam'a kithana hochu imacha akimatna aumpoi. Dihtah mongin song mantam leh thil dang in Africa gam'a boina asemdan akimudohpoi. Itih phat hitam masanga "blood manganese", "blood copper", "blood bananas' ahilou leh "blood cut flowers' ana kiseina? Adihtah achu Africa gamí' song mantam atamjo chu chamna umna gam vetsahna Botswana, Namibia leh South Africa akon kipodoh ngen tobang ahi.

Hinla Rwanda, Uganda leh Sudan a boina ho ahin song mantam kithopina imacha aumpoi. Achaina in hiche thudih hi gitlouna-lungthim phalou chuleh sum tong deichatna nei hon "blood diamondí kichepna in ahin mang'un hichu US Congress chuleh Hollywood star Leonardo DiCaprio kom geiyin achepeh in ahi. Tu naicha chun super-model Naomi Campbell in The Hague mun'a hiche song mantam thua sakhi ana neiyin ahi. Song mantam adihdan chu song mantam dang toh aumkhom laisea chu adihna chu um jing ahi.

Hinla phat chomkhat jou teng akichoh a chuleh akijoh son teng leh ahung konna lim le mel apuji tapoi. Hiche jeh a chu vannoiya song mantam a kivei mihon khatvei leh Canada, Congo ahilou leh London akon akichohto le-na ahi mangthah ji ahitai. Hiti jeh chun song mantam a kivei hon ko' gam pen'a hung kondoh ham aseithei ji tapouve. Hitobang dinmun ahijeh chun milham hon sana leh song mantam kijohna mun'a aphalou akichoh khah jiuve.

Song mantam in DNAaneilou jeh in itobang chu apha chuleh ase ham ahet hahsa in ahi. Hijeh chun 47th Street mun'a 'fuggeddabahdit' tin asei uve. "Kimberley process" hin ichan geiya asuhtang jou ding ham vang akihepon hinla Africa chuleh South America a song mantam laiho sum mu alhomsah ding ahitai. Global Witness hon campaign abolna ahi Sierra Leone, Liberia ahilou leh Congo mun'a song mantam kijoh hi alhomsah ding ahitai. Hinla hiche vanga chu Harry Winston, Cartier, Bulgari ahilou leh Africa 'Big Men' ho sum mu alhomsah deh lou ding ahi. A hamse pen ding chu tokaeh kichen'a genthei taha vadung a leilona belcha chuleh asuhthengna "kongvang" kichoiya song mantam hol ho bou vangse diu ahi.

Africa gam'a hitobang dandih louva song mantam kiveina hi suhthip ding tohgon aum'a ahileh song mantam kijoh lhahsam jeh hung hipon te.
Tags: , ,

About author

Curabitur at est vel odio aliquam fermentum in vel tortor. Aliquam eget laoreet metus. Quisque auctor dolor fermentum nisi imperdiet vel placerat purus convallis.