
Leiset thusimhi ivetleh hou jouse hin achesa phatkhat laija chamna leh lungmon nan leichung analodim lai thusimhi akinei sohkeije. Hindu hon phatkhat chun Krishna leisetna mitelah a analengin India gamhi phatthei aboh e atiuvin, Christian tenjong Eden honna mimasa teni Pathen toh ana kivopthu ineijui. Hitobanga nikhopha hohi achemang gamtan mitna muphah jong ahita pouve. Mihohin hichi nikhopha hohi lung mitnin agah nungvet jiuve. Christianity hin nikho chesaho nungvet sanga imasang uva vangam joh ivet diuvin eihil taove.
Science ahung khantou phathin mi lungel akikheltai. Science hin khantouna ahin sepdoh in, hichi khantou nahi
phat che dungjuijin aphacheh cheh in chuleh mihemte chihna jonghi asang cheh-cheh e tijonghi mihon ahin tahsan taove. Hijehchun, nikhopha kiti jonghi mihohin nunglang hilouva imasanglang uvajoh akoi taove. Leiset chunga mihemte thusim jong loupina a konna nemsuh cheh-cheh hilouva anemma kona loupi nalang joh madel akihitai. Science thahatna noija khantou nahi mijouse a ding ahin, hijongleh hichi khantou nahi ateh akhang kikhet nahi anoimangin mihem hinkhohi kilung setna a konhin akitolmang jep-jeptai. Chihna hi khangtou cheh-cheh ding ahi akitijeh hin, tehseho chihna chu aluigamtan manthei ahi tapoi. Tehse hochu phat chesa laija khanglen ahijeh un ahetna houjong aman nading aum tapoi.
Hijeh hin chapang hon tehse ho jana apehlou uhi datmo ding ahibehseh poi. Tehse hohin chapangho pehding ima aneipouve. Chapang hochun ahung lhungding masanglang bou aveuve. Ajehchu, nikhopha leh khantouna bukim chu hunglhung loulai ahi. Chuleh tunia chapang hochu phatkhatleh tehse hung hidiu ahi. Hijehchun, khangthah hohin morals, values kiti hohi tehse hoa ahibouvin, khantouna dingin hichi hohi apanna bei ahibouve atiuve. China ten tehse ajadannu chu insunga atehpen chu jana lenpen achangin, tehse vetsui dinghi amopoh nao lenpen loija aneiju ahi. Kivei nalang hihen natohna mundang hijongleh akum upapen ho hetlouvin lungel lhahna aneingai pouve.
Asanga len houlimlai achulha ngai pouve. Chapang hochun asangalen ajadiu idei uleh, janahi ipimong mong ahi itiuvem? Jana hi hitobang monghi ahi tia ihetchen tokah uva chapang hochu nasanga len jaovin akimoh tithei poi. Chapang hochun kum 30 chunglam sechu jaohen itiuham? Pilhing thudih tah a chonho chubou aja diuham ahilouleh pilhing jouse chu jaohen itiu ham? Mi themkhat chu ichaten ajadiuva ideilou aumme. Christian tapouchun Hitler tobang hochu chapanghon apachat uva ajadiu kidei ponte. Chapang hochun miminthang ahivanga achonna hoilou hojong ajadiu idei pouve. Chapangin asanga len aja dingdanhi namchom chommin ideidan ajat chome. Chapang chu asanga lenhon thusei dia asollou uleh paodahen tiloi, Chapangin asanga len thu adoh theilou ding ahi tiloi jong aumme. Tukhangin vang chihi akijui tapon, Bible injong asei sampoi.
Chapang hochun asangalen jouse chuthudihchoi, pachattheilommaamusohkeidiuvaigelkhah uleh igelkhellu ahi. Chapang hohin hitihin geltheileu – pilhing hohi amaho sanga ‘experience’ haojo ahijeh uhin chihna jong ahaojo un, hijehchun thil jouse kahenai tia pilhingho hilchah ding nomlou hella umhi thildih ahipoi. Bible in eihil dungjuijun nulepa tehin chate alungsetna Pathen deilamma akhoukhah ding, chapangin ahilna ho adonse louteng jep angai jongleh ajepding ahi. Chate chun anulepa ajabol ding, anulepa jalou chu Pathen jalou ahi.
Tukhanga chena lhongpi hi ivetleh nulepa tehin chate ngaichatho asuh bulhit pehding, chate hi anulepan jahda
jongleh anop nopma chondiu tidanhin aumdohtai. Chihi Pakai deilam chu ahipoi. Hitia iumjeh uhin tunihin igamsung uva dei umloutah setna simsenlou aumtai. Pathen hetah nulepa techun midangin iti eigeldem tia lungthoi lou hella achate chu discipline ajuisah ding angaije.