India a cheng mihem 55% tobang avaicha nalai e : Report

India gam hi 1947 kum chun Britishakon in chamlhat ana mu uvin ahi. Masang Lengte kivaipoh laichun India hi koima otchatna neilou helía neh le chah hihen, sana, sum-eng, chang le mim, sum le pai hijong leh akham chabep a ninglhin ahiuvin ahi. Vannoiyin India te ahoudan
(richness) ahin hetdoh phat un agam agam'a sumkolvei ho ahung un hiti chun amaho khutsoh ahilou leh khol (machine) akon kisem pon hita tah India gama sumkolvei din ahung tauvin ahi. Hiche jeh chun India chamlhat ahung hi phat uvin masanga gam haosate chu tuhin gam vaicha ahitan ahi.

 Multi Poverty Index (MPI) akon thulhut kimu dung juiyin India gam vaichat nahi anpha (nutrition) lhahsam jeh akon jong ahi akiti. Mihem 645 million ahilou leh 55% tobang in vaichat hinkho aman jeh uvin alung dei bang uvin themjil nalam, damthei na chuleh nitin hinkho amang thei pouvin ahi.

United Nations Development Programmes (UNDP), 2010 Human Development Report adinga Oxford Poverty and Human Development Initiative (OPHI) in thulhut aneina a MPI hon inko khat a sum hunglut jat leh iti amanchah jiuham tia kive ahi ati. Vetsahna ding in chapang school akai sah unam chuleh mi ijat kai ham,
kum khat a chapang athi jat leh anpha ane leh anelou jat (nutrition), kolphemeivah akilhun unam (electricity), twi theng adon unam (drinking water), bu ipi a akihon ham (cooking), iti chet u hinam chuleh adang danga ho jong hi kive ahi ati. Thamjilna lam pang hihe damthei na lampang hijong leh India gam hi ami jat toh tekah dingin alhasam lheh jeng nalai in ahi. a Data thah a kimu dung juiyin state khangtou tichu Haryana, Gujarat leh
Karnataka jeng ajong mi 40% hi avaicha nalai uvin ahi. India gama dinga Kerala hi themjil nalam hihen ipi pi lam hijong leh akhangtou peh ahiuvin 20% (100 lah a 20) bou avaicha ahiuvin ahi. Multi Poverty Index (MPI) in avet chu ahileh mivaicha umjat leh ahinau/abolthei nau avet u ahi. Mihem khat chu achunga vetsahna lah hoa 3 chan anei jou louleh hichu mi vaicha ahi tia kisimtha ahi. Hiche dungjui chun India ahin 55% mi hi avaicha
ahiuvin ahi.

India gama hin anpha (nutrition) ne joulou hi atam lheh jengin hijeh chun vaicha atam e tiavetsahin ahi. National
Family Health Survey III (2005-06) akon thulhut kimu dung juiyin India gama hin vaichat jeh in chapang akeh khat in anpha anejou pouve ati. Hiche hi thinglhanga sangin phaicham hoa akohse dehset in ahi.

India gama Madhya Pradesh leh sub-Saharan nation, Democratic Republic of Congo (DRC) mi umjat leh MPI (0.389 and 0.393 respectively) akibang thim in gam teni hi akivet kah na a MP a sangin DRC ahin nutritional (an-pha) nejou lou hi asang lheh in ahi. MP's MPI ahi 20% chuleh DRC's MPI ahin 5% bou ahi. MP a drinking water, electricity leh child mortality levels hi DRC a sangin ahoi (better) lheh in ahi.

India gama multi-dimensional poverty hi asang in hiche lah achun 81.4% hi Scheduled Tribes, Indiaís Hindu
population, aban a Scheduled Castes (65.8%), Other Backward Class (58.3%) leh general population
(33.3%) ahiuvin ahi.

Indian Planning Commission leh MPI in India gama mivaicha ho avetdol u hi akibang pon ahi. MPI vetdan a Bihar hi India gama dinga mivaicha pen a akoi u ahi. Mihem 81.4% tobang hi mivaicha ahi tia asim u ahin hichu Uttar Pradesh a sanga 12% a tamjo nalai ahi.

Indian Planning Commission dungjuiya ivet kit leh Bihar a mihem 41.4% chuleh UP a 32.8% hi mivaicha ahi tia asim kit u ahi. Chukit leh MPI in north-east India a cheng 60% chuleh Jammu & Kashmir a 50% tobang hi vaicha aakoi u ahi, alangkhatna Planning Commission in 16% leh 5% gelía akoi kit u ahi.

India hi population (mi jat) atam dung juiyin nehpha/anpha (nutritional) nejou lou atam cheh cheh in hijeh hin gam vaicha in aum nalai in ahi.
Tags: ,

About author

Curabitur at est vel odio aliquam fermentum in vel tortor. Aliquam eget laoreet metus. Quisque auctor dolor fermentum nisi imperdiet vel placerat purus convallis.